De Schenkingsbeurs / Bourse aux Dons

Het online platform Schenkingsbeurs.be brengt voedingsbedrjiven met overschotten in verbinding met geïnteresseerde sociale- en voedselhulporganisaties. Via dit IT-platform zijn al meer dan 2.000 ton voedseloverschotten geschonken door meer dan 120 voedingsbedrijven, landbouwers en supermarkten. 5.000 ton CO2 werd zo vermeden. Ze worden verdeeld aan mensen die het nodig hebben, via meer dan 400 sociale- en voedselhulporganisaties. Omgerekend goed voor meer dan 4,4 mio maaltijden.

Probleemstelling

Landbouwers, distributeurs en voedingsbedrijven blijven vaak met producten zitten die ze niet meer mogen verhandelen, maar die eigenlijk nog perfect eetbaar zijn. Tegelijk zijn er in België een stijgend aantal mensen die aangewezen zijn op voedselhulp. Vanuit die nood om voedseloverschotten een hoogwaardige bestemming te geven, ontstond het idee voor de Schenkingsbeurs. We berekenden o.b.v. de monitoring Voedselreststromen in Vlaanderen 2015 dat minder dan 3% van de totale hoeveelheid voedselverliezen in de keten (excl. huishoudens) worden hergebruikt voor (sociale) herverdeling aan mensen, nochtans de 2e beste optie in de cascade van waarde-behoud. Er is dus nog een gigantisch potentieel.

Oplossing

Een digitaal (internet)platform zoals de website www.schenkingsbeurs.be vergemakkelijkt voedselschenkingen aan voedselhulp- en sociale organisaties. Het brengt die bedrijven die voedseloverschotten hebben in contact met organisaties die graag voedselschenkingen willen ontvangen. Het online platform (www.schenkingsbeurs.be) biedt verschillende professionele tools aan, die aangepast zijn aan de activiteiten en noden van schenkers en sociale organisaties. Zo is er een interactieve kaart waarop lokale voedselhulp- en sociale organisaties zich kenbaar kunnen maken, en is er de mogelijkheid om zowel systematisch te schenken als via occasionele aankondigingen.

Doelstellingen projectWe verwachten vooral een verdere groei aan de aanbodzijde. Tegen eind 2021:
– 7.000 ton geschonken voedseloverschotten bereiken. Hiervoor moet het aantal schenkingen jaarlijks met 500 ton per jaar groeien. (nu +- 1.000 ton per jaar).
– 400 bedrijven die voedseloverschotten schenken / geschonken hebben via de Schenkingsbeurs. (nu + 130)
– Bijdragen tot evenwichtige voeding. Aandeel verse voeding verhogen tot 75%.

Aan vraagzijde zijn reeds meer dan 400 sociale organisaties ingeschreven verdeeld over heel België. Dus daar is geen specifieke doelstelling om verder te groeien.

Too Good To Go

Too Good To Go, de app tegen voedselverspilling werkt met verrassingspakketten. Het eten bij Too Good To Go bestaat uit alle heerlijke, nog perfect eetbare producten die winkels en restaurants weggooien na sluiting. We werken samen met bakkerijen, restaurants, hotels en supermarkten die elke dag verse producten in de toonbank leggen en die minder verkocht hebben dan eerst gedacht. Hierdoor weet je nooit exact wat je meekrijgt. Handig voor de handelaar, een verrassing voor de consument.

Probleemstelling

In de volledige productie- en consumptieketen raakt 1/3de van al het eten verloren en verspild. Dat is niet alleen jammer voor de verspilling. Al het water, de nodige landbouwgrond, arbeid en het vervoer dat nodig is om dat eten te produceren brengt ook schadelijke gevolgen met zich mee. Zo is verspilling verantwoordelijk voor 8% van de wereldwijde CO2-uitstoot. En dat is zonde en slecht nieuws voor onze aarde.

Too Good To Go biedt een oplossing waar andere systemen falen. We maken op meer dan 1500 plaatsen waar verspilling is een verschil én inspireren meer dan 50.000 mensen per maand om actie te ondernemen tegen voedselverspilling.

Oplossing

Too Good To Go verbindt de lokale handelaar en producent met overschotten, rechtstreeks met de consument via de app op je smartphone. Door een maaltijd te redden via Too Good To Go geniet je van overheerlijk eten, dat anders in de vuilnisbak was terechtgekomen. De handelaar vermindert actief zijn verspilling, wordt bewust van zijn verspilling en krijgt daarnaast nieuwe klanten over de vloer. Zo draagt iedereen zijn steentje bij tot een betere wereld.

Doelstellingen project

We dromen van een wereld zonder verspilling. Too Good To Go wilt dan ook over héél België voedselverspilling aan het eind van de dag tegengaan door die overschotten aan een gereduceerde prijs aan te bieden via zijn app. Doordat de handelaar en/of producent elke dag actief – maar op een toegankelijke manier – bezig is met zijn verspilling brengen we ook een verandering in zijn of haar mindset teweeg.

Aan de consument vragen we eigen verpakking mee te brengen, op die manier verminderen we het gebruik van single use plastics.

Contronics Dry Mist

Salinas Valley in the US is a dry desert area. Still it provides all of the romaine lettuce for the US. Strange, as lettuce needs lots of water to grow. Each morning the desert valley is filled with ocean fog. Lettuce grows through the intake of the mist droplets.

50% of fruit and vegetables harvested goes to waste. Dry Mist imitates Salinas Valley. The mist keeps produce cool and fresh after harvest, all the way up to the supermarket shelves. This enables a 25% reduction in food waste.

Probleemstelling

Hierboven vertelden we over het wonder uit Salinas Valley: de mist die er voor zorgt dat er sla groeit in een woestijngebied.

De ellende begint na de oogst. De sla wordt in een ijsbad gedompeld en gaat 2 dagen in een gekoelde vrachtwagen naar de oostkust. Om te overleven begint de sla zijn eigen voedingsstoffen te consumeren, resulterend in slappe blaadjes met bruine randen. Eindelijk gearriveerd in de supermarkt, heeft het in de schappen nog 2 uur verkooptijd. Daarna belandt het in de afvalbak. Op deze manier eindigt meer dan de helft van de sla geoogst in Salinas Valley bij het afval.

Dit is het trieste verhaal van sla, maar helaas eindigt op zo 50% van het groente en fruit.

Oplossing

Dry Mist imiteert het wonder uit Salinas Valley. Door de mist mee te nemen in het transport, de opslag en uiteindelijk in de supermarktschappen, zorgen we ervoor dat het kropje sla (en ander groente en fruit) zich ook na de oogst thuis voelt en lekker vers blijft.

Onze systemen maken de allerfijnste mist van zuiver water middels ultrasone trillingen. De mist verdampt rondom het groente en fruit, de luchtvochtigheid stijgt en er ontstaat een natuurlijk koelend effect. Groente en fruit behouden hun verse kwaliteit, kleur en voedingsstoffen en zijn veel langer houdbaar. In de supermarkt kunnen we op deze manier verspilling op de versafdeling met 25% verminderen.

Doelstellingen project

Op dit moment wordt Dry Mist voornamelijk ingezet in supermarkten. Hoewel we op die manier de verspilling in de schappen met 25% verminderen, is het eigenlijk zonde. Het beste voor groente en fruit is om ze meteen na de oogst (dus tijdens het transport en in de opslag) al te hullen in een laagje mist. Zo voorkom je vocht- en kwaliteitsverlies, en dus voedselverspilling. Dry Mist de keten in is dus onze eerste doelstelling.

Het tweede doel is ons steentje bijdragen in de strijd tegen plastic afval. Plastic verpakkingen van groente en fruit zorgen voor een enorme plastic afvalberg. Dry Mist is een natuurlijk alternatief voor plastic verpakkingen om producten langer vers te houden.

Winnow

Winnow is a tech company making cutting edge technology to help chefs reduce food waste. We connect commercial kitchens to the cloud allowing them

to record and analyse exactly what is put in the bin. This gives chefs the information necessary to drive improvements in their production processes to cut food waste in half, saving money and reducing their environmental footprint at the same time. Simple and intuitive, the Winnow System has been designed specifically for busy kitchens.

More information

Recettes Evadées

The goal of the project “Recettes Evadées” (“Escaped recipes”) is to tackle bread waste by developing new recipes made out of it, like cookies and muffins. The unsold bread escaped from the bakeries and gets a second life!

We work with all actors dealing with bread surplus: bakers, chefs, supermarkets, individuals, …
What we offer includes:

– empowering bakers with “The Crumbler”, an innovative machine that transforms surplus bread into flour once again

– cooking workshops in schools, canteens and restaurants, municipalities, NGOs,…

– ‘0-bread waste buffets’ for events

More information

Bubble & Squeak

Bubble & Squeak is a surplus food program based in collaboration with Old Oak Community Centre and Old Oak Primary School who both have strong longstanding links in the local community.

Every week Bubble & Squeak collect and distribute approx. 40 kg surplus food to parents via children who (with adult assistance) set up and run the stall.  Engaging with local parents and taking place around a locally rooted organisation – the school playground!

More information

Opschepper

Opschepper is een project dat zijn oorsprong kent in de Masteropleiding Productontwikkeling aan de Universiteit Antwerpen. Met Opschepper proberen we op een duurzame manier mensen dichter bij elkaar te brengen, met een betere toekomst voor onze planeet in het achterhoofd.

Uit een onderzoek aan de Thomas More Hogeschool blijkt dat meer dan één derde van de Vlaamse 65-plussers zich eenzaam voelt. Ook studenten voelen zich vaak eenzamer dan ze doen vermoeden. Daarnaast wordt er jaarlijks 1,3 miljoen ton voedsel verspild waaronder misvormde groenten/fruit en andere voedseloverschotten. Opschepper focust op deze twee laatste categorieën. We verzamelen deze ‘misvormde’ voedingswaren en overschotten bij lokale producenten en supermarkten en stellen hieruit voedselboxen samen. Deze worden bij gepensioneerden thuis geleverd, waarmee ze maaltijden bereiden voor studenten uit de buurt. Opschepper brengt deze twee groepen, die dikwijls alleen eten, samen rond eenzelfde eettafel terwijl voedselverspilling wordt tegen gegaan. We promoten sociale interactie en ecologisch bewustzijn terwijl we een betaalbare maaltijd en een gezellige avond aanbieden.

Met Opschepper proberen we sociale isolatie te voorkomen, terwijl een gezonde en duurzame levensstijl geïmplementeerd wordt. Door samenwerking met de lokale (super)markt, het aankopen van ‘misvormde’ groenten en fruit rechtstreeks bij de producenten en het herintroduceren van ingrediënten die normaal gezien op de afvalberg zouden belanden, kunnen we de kostprijs van een etentje aanzienlijk drukken. Een versbereide, gezonde maaltijd bij een gepensioneerde in je buurt wordt opeens goedkoper dan het bestellen van fastfood. Dankzij het herintroduceren van dergelijke ingrediënten wordt voedselverspilling tegengegaan terwijl er duurzame relaties opgebouwd worden. Wanneer studenten en gepensioneerden hieraan blijven deelnemen, gaan ze deel uitmaken van een kwalitatief sociaal netwerk. Zo brengen we mensen samen die normaal niet met elkaar in contact komen.

Foodlab Proef

Proef! is heel wat zaken tegelijk: een foodlab dat durft experimenteren en innoveren, een cocreatie testkeuken en incubator voor starters, een culinair onderzoeksplatform waar professionals hun inzichten kunnen delen en een opleidingscentrum waar workshops worden gehouden. Zeventig procent van de lopende projecten zijn gebaseerd op het valoriseren van en  innoveren met voedseloverschotten, dus is het voor ons onmogelijk om er een uit te pikken.

Een greep uit de projecten:
1) Samenwerking met het driesterren restaurant Hertog Jan en 10 andere horecazaken:

  1. valorisatie & innovatie van overschotten uit de tuin voor de ontwikkeling van nieuwe gerechten en producten
  2. aanleren van nieuwe technieken via consulting om creatiever om te gaan met overschotten of alleszins voedsel beter te gaan bewaren

2) Samenwerking met Eatmosphere in het kader van hun food waste pop-up restaurant Mary Pop-in voor de ontwikkeling van producten, gerechten en workshops

3) Samenwerking met FoodWIN in het kader van de actie Juice for Change: operationele omkadering (management, logistiek, wetgevingen, netwerk)

4) Samenwerking met groentenkweker om via innovatie zijn productaanbod te diversifiëren zodat minder weggegooid wordt.

5) Eigen workshops rond kooktechnieken om duurzaam om te springen met overschotten (=fermentatie workshops) en specifiek gefocust op waste (= trash cooking;

6) eigen onderzoek en ontwikkeling van rond foodsurplus:
Eigen merk van gefermenteerde groenten (‘FERM’) waarin zowel groenten gered worden als nevenstromen gebruikt worden (garnaalkoppen ipv. aziatische vissaus); miso uit bierbostel; kvass uit oud brood; vissaus uit bijvangst en afval van Noordzeevis; cock- en mocktails uit fruit- en groentenoverschotten; , poeders; spirits (“sterke drank”) uit groenten- en kruidenoverschotten; enz.
Deze diversiteit aan producten is zowel een inspiratiebron om het potentieel van foodsurplus aan te tonen (awareness vergroten), maar het is vooral de bedoeling dat deze producten hun weg vinden naar de markt (impact vergroten).

Het innovatieve ligt in de aanpak en organisatie van Proef, een combinatie van wetenschap, voeding en co-creatie. Onze keuken is uitgerust met laboratoriumtoestellen die nu in dienst staan van productontwikkeling in de voeding. Sommige van onze technieken zijn ouder (fermentatie) maar worden op een innovatieve manier gebracht om problemen rond foodsurplus op te lossen.

Enkele kwantitatieve illustraties van lopende projecten:

5 nieuwe producten uit food+ in het project met Hertog Jan*** met voor 4 producten (limonade, sappen, poeders) een zero waste resultaat.

8 ton appels gered met de actie Juice for Change,

– Nieuwe limonade ontwikkeld op basis van Belgische appels (‘Victor Renard’) 

– >1000 mensen die workshops hebben bijgewoond en nu nieuwe technieken rond foodsurplus hebben aangeleerd en doorgeven aan vrienden/kennissen/familie.

10 producten in de pipeline die we ontwikkeld hebben uit foodsurplus die klaar zijn voor verdere ontwikkeling en concretisatie binnen de voedingsindustrie.

Meer info

      

Foodsavers Restjesfabriek

Vzw De Winning Maatwerk biedt als sociale werkplaats duurzame tewerkstellingskansen aan personen met een verre afstand tot de arbeidsmarkt binnen de niches natuur- & groenbeheer alsook voeding en distributie. Met het innovatieproject de Restjesfabriek beoogt De Winning de ontwikkeling van een model-concept met als doel opportuniteiten te creëren voor de sociale economiesector én dit in combinatie met de valorisatie van voedselverlies tot humane voedingsproducten. We ontwikkelen en proefdraaien recepten op basis van verliesstromen.

Van steeltjes van oesterzwammen brachten we oesterzwamburgers, ,-kroketten en -balletjes op de markt! Daarnaast maken we van de draf van het 7PK bier lekkere granola, 7PK-koekjes en 7PK brood!
Dit is een echte win-winsituatie: voedselverwerkende bedrijven zijn tevreden omdat ze nog iets krijgen voor oesterzwamsteeltjes die anders niets meer opbrengen. En de mensen kunnen genieten van lekkere, gezonde hapjes terwijl ze voedselverspilling tegengaan.

Dit jaar plannen we met de verkoop van onze producten 282 kilogram draf en 80 kilogram oesterzwamsteeltjes te redden.

We hopen met ons project andere sociale economiebedrijven aan te spreken. Op termijn willen we dus nog meer impact teweegbrengen op het niveau van sociale tewerkstelling, milieu-voordelen en sensibilisering/ communicatie over duurzaamheid.

Meer info

Rekub

Rekub is een non-profit organisatie uit Antwerpen, opgericht in 2015 door Ellien Stinissen en Marijke De Jongh. In 2016 voegde ook Patrick Leysen zich bij Rekub.

Samen binden ze de strijd aan tegen de voedselverspilling. O.a. via pop-up restaurants die uitsluitend koken met voedseloverschotten en een eigen food waste app geven ze ruchtbaarheid aan deze problematiek.

Meer info